دائمه مطلقه با وقتیه در شکل دومدائمه مطلقه با وقتیه در شکل دوم، از اصطلاحات علم منطق بوده و يکي از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم می‌باشد. ۱ - توضیح اجمالیدائمه مطلقه با وقتیه در شکل دوم، از اصطلاحات علم منطق بوده و يکي از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل دوم می‌باشد. ۱.۱ - قياس مختلط«قياس مختلط» قياسى است که صغری و کبری آن از قضاياى موجهه ترکيب يافته باشد. يکي از ضروب منتج قياس مختلط در شکل دوم عبارت است از: اختلاط قضيه دائمه مطلقه (صغرا) با با وقتيه (کبرا) . ۱.۲ - قواعد استخراج نتايج قضیه موجههبعضي از منطق‌دانان، شيوه‌هاي استخراج نتايج قضایای موجهه شکل دوم را در چهار قاعده منضبط کرده‌اند: ۱.۲.۱ - قاعده اولاگر يکي از دو مقدمه قیاس، ضروريه يا دائمه باشد نتيجه، دائمه مطلقه خواهد بود. ۱.۲.۲ - قاعده دومهر گاه هيچ‌يک از دو مقدمه دائمه يا ضروريه نباشد اگر صغرا به قید «لاضرورت» و «لادوام» مقيّد نباشد عين جهتي که در صغرا موجود است به نتيجه نقل مي‌شود. ۱.۲.۳ - قاعده سوماگر هيچ‌يک از دو مقدمه دائمه يا ضروريه نباشد و صغرا مرکّب، يعني مقيّد به «لادوام» يا «لاضرورت» باشد، قيد، اسقاط و بقيه جهت از صغرا به نتيجه منتقل مي‌شود. ۱.۲.۴ - قاعده چهارماگر هيچ‌يک از دو مقدمه دائمه يا ضروریه نباشد و صغرا داراي هر گونه ضرورت غير دائمه، يعني ضرورت وصفیه يا وقتیه باشد، ضرورت، اسقاط و نتيجه به بقيه آن جهت موجَّه مي‌شود. ۱.۳ - نتیجه اختلاطبنابراين، نتيجه حاصل از اختلاط قضيه دائمه مطلقه با وقتيه طبق قاعده اول، دائمه مطلقه خواهد بود؛ ۱.۴ - مثالدائماً هيچ سنگي متنفس نيست و هر انساني بالضروره حين تنفس متنفس است؛ پس دائماً هيچ سنگي انسان نيست. [۳]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۴.
[۴]
مجتهدخراسانی(شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۱۵-۳۱۸.
[۵]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار، ص۲۷۴.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه با وقتیه در شکل دوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۵. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|